مسجد جامع زاهدان یا مسجد جامع مکی اصلی ترین مسجد اهل سنت در استان سیستان و بلوچستان و یکی بزرگترین مساجد ایران میباشد. معماری چشم‌نواز و باشکوه مسجد مکی و فضای خاص و دلنشینی که در آن حکم‌فرما میباشد این مسجد را به یک کدام از جاذبه‌های گردشگری زاهدان تبدیل کرده است. استان سیستان و بلوچستان و شهرهای اصلی آن مانند زاهدان یک کدام از قدیمی‌ترین و بااصالت‌ترین نقاط کشور ایران و عالم به‌حساب می‌آیند. این مطقه محل سکونت اقوام بلوچ و سیستانی(فارس) میباشد و به‌دلیل برخورداری از پیشینه تاریخی و فرهنگی غنی و طبیعت اعجاب‌انگیز و منحصر، یکی‌از شگفت‌انگیزترین بخشها گردشگری ایران به‌حساب می‌آید.
در میان اثر ها تاریخی و جذاب‌های طبیعی استان سیستان و بلوچستان مسجد جامع زاهدان یکی‌از مهم ترین جاذبه‌های فرهنگی و مذهبی این حوزه میباشد. در طول سال هزاران گردش گر از کشورهای مسلمان حوزه و نقاط متعدد ایران و فقیه برای بازدید از مسجد مکی عازم زاهدان می شود. در حالتی که قصد هجرت به استان سیستان و بلوچستان را دارید قطعاً از مسجد جامع مکی زاهدان که تلفیقی از معماری ایرانی، اسلامی و عثمانی میباشد دیدن فرمایید. درپی این نوشته‌ی‌علمی روزنامه گردشگری الی گشت توضیحات بیشتری در خصوص با مسجد مکی ارائه خواهد داد.
تاریخچه و مختصات مسجد جامع مکی زاهدان
تاریخچه و مختصات مسجد جامع مکی زاهدان و ایجاد کرد آن به سال‌های ابتدایی دهه ۱۳۵۰ بازمی‌گردد. در سال ۱۳۵۳ عبدالعزیز ملازاده (مولانا عبدالعزیز) روضه خوان بلندپایه و مطرح اهل سنت جمهوری اسلامی ایران پروژه ساخت این مسجد را در محوطه‌ای به مساحت ششصد متر مربع استارت کرد. این مسجد در کنار راس علوم اسلامی زاهدان (دارالعلوم) تشکیل یک مجموعه مذهبی با مقصود یادگرفتن و ترویج تفکرات و فلسفه اسلامی داده‌اند. سازه ابتدایی مسجد مکی از همان سال‌های شروع تأسیس به یکی از مرکز ها اسلامی مهم در شهر زاهدان و استان سیستان و بلوچستان تبدیل شد. با گذشت فرصت و ارتقا جمعیت، کمبود فضای ساختمان مسجد متولیان مسجد جامع مکی را به توسعه ساختمان و تقویت زیرساخت‌های مسجد ترغیب کرد.
پروژه بسط و افزایش ظرفیت
دو دهه بعد از تشکیل داد مسجد جامع مکی زاهدان در سال ۱۳۷۰ پروژه پیشرفت و ارتقاء ظرفیت این مجموعه شروع شد. در اول مرحله از این پروژه یک طبقه بر روی ساختمان اساسی و طبقه هم‌کف آن تشکیل شده. همچنین زیرزمین مسجد در این سال ساخته شد. با وجود احداث این بخش‌های تازه، مهم ترین دستاورد قسمت استارت توسعه و مرمت مسجد مکی زاهدان در سال‌های ابتدایی دهه ۱۳۷۰ نوسازی قسمت داخلی مسجد و طراحی زیبای محوطه باطن ساختمان اساسی است. دومی مرحله بسط مسجد جامع مکی در سال ۱۳۹۰ و تحت نظارات مولوی عبدالحمید آغاز شد.
با الحاق بخشی از ساختمان‌ها و بخشها مسکونی واقع در ضلع شرقی مسجد، پروژه گسترش ساختمان اصلی کلید خورد. با توسعه ساختمان اصلی مسجد در قسمت‌های شمالی و جنوبی، مسجد جامع مکی به اصلی ترین مسجد زاهدان تبدیل شد و در زمان این پروژه اعتنا ویژه‌ای به معماری و طراحی نمای خارجی این مسجد گردیده‌است. در تکمیل اطلاعات مرتبط با تاریخچه و خصوصیات مسجد جامع مکی زاهدان می‌توان به مفاد ذیل اشاره کرد:
تعداد مناره‌ها: چهار مناره
ارتفاع بلندترین مناره: ۹۵ متر
تعداد گنبدها: ۵۳ گنبد
ارتفاع گنبد مرکزی: ۴۶ متر
مساحت: ۳۳ هزار متر مربع
ظرفیت: بیشتراز ۵۵ هزار نفر
معماری مسجد جامع مکی
در‌حالتی که اشاره شد یکی‌از مشخصه‌های اصلی مسجد مکی معماری خوشگل و متعدد آن است. در واقع می‌قدرت اعلام‌کرد که معماری مسجد جامع مکی با همه مساجد جامع و بزرگ ایران تفاوت دارااست و این دستور دلیل مهم تبدیل شدن این مسجد به یکی‌از جاذبه‌های گردشگری زاهدان میباشد. در دومین مرحله از توسعه و نوسازی مسجد جامع زاهدان طرح‌هایی برای معماری فضای داخل و خارج مسجد در نظر گرفته شد و به ایفا در آمد.
با اجرای این طرح‌ها تغییرات چشمگیر و مهمی در ظاهر و فضای مسجد به‌وجود آمد. پس از گذشت بیش از یک دهه از تجدید بنا و پیشرفت مسجد مکی موقتا این سازه جذاب همچون مرواریدی درخشان در قلب زاهدان هر گردشگری را مسحور زیبایی و شکوه خود می‌کند. از سه سبک معماری عثمانی (نمای بیرونی)، اسلامی (فضای داخلی) و ایرانی (تزیینات داخلی) با ظرافت هرچه تمام‌تر در ساخت این شاهکار دیدنی الهام گرفته شد‌ه‌می باشد.
نمای خارجی مسجد
نمای خارجی مسجد جامع مکی با الهام از مساجد بزرگ فرصت عثمانی و مساجد دارای شهرت ترکیه طراحی شده است. شماره تلفن مسجد النبی کوهسنگی مشهدمناره‌ها و ساختمان سفید رنگ این مسجد برای اکثری از گردشگران و کارشناسان تداعی‌گر مسجد مشهور سلطان احمد استانبول است. در طراحی فضای داخلی مسجد جامع زاهدان اعتنا ویژه‌ای به روشنایی اطراف و نورگیر بودن فضای داخلی گردیده‌است.
به همین مراد پنجره‌ها و نورگیرهای متعددی در سقف ساختمان اساسی تعبیه شده میباشد تا نوروفروغ مطلوب و مناسبی در زمان روز فراهم گردد. این فضای روشن و پر نوروروشنایی آرامش و معنویت خاصی القا می‌کند که با با الهام از مسجدالنبی در مدینه طراحی شده است. یک کدام از تحسین‌برانگیزترین مشخصه‌های معماری مسجد جامع مکی زاهدان اعتنا به معماری و هنر ایرانی در طراحی فضای داخلی آن می باشد. تزیینات و گچ‌بری‌های داخل مسجد از شبستان‌ها و سقف‌ها گرفته تا ستون‌ها و محراب‌ها کلیه با الهام از معماری اصیل و ناب ایرانی انجام گرفته است.
اطلاعات تکمیلی برای بازدید از مسجد جامع مکی
مسجد جامع مکی زاهدان یکی مهمترین جاذبه‌های فرهنگی و مذهبی شرق جمهوری اسلامی ایران است که بازدید از آن مجال و گذشت مجال را برای بخش اعظمی از گردشگران بی‌مضمون می‌کند.رزرو مسجد النبی کوهسنگی مشهد برای لذت بردن از هجرت به سیستان و بلوچستان افسانه‌ای و بازدید از مسجد جامع مکی خوب میباشد فصول فصل‌پاییز و زمستان را انتخاب فرمائید. دمای معتدل هوا به‌ویژه در پاییز لذت مهاجرت بدین حیطه از کشور ایران را دوچندان خواهد کرد. بهترین وقت روز برای بازدید از مسجد جامع زاهدان هم ساعت‌های نزدیک به نماز می باشد. تماشای اجتماع بلندمرتبه و تأثیرگذار شهروندان برای تلاوت نماز جماعت فعلا و هوای خاصی ایجاد می‌کند که هر گردشگری را ذیل تأثیر قرار می‌دهد.
برای بازدید کامل از مسجد باشکوه مکی زاهدان حد اقل دو ساعت زمان مایحتاج میباشد. آدرس مسجد النبی کوهسنگی مشهد بعد از اتمام این بازدید مکاشفه‌وار آیتم‌های بسیار نیکی در حوالی مسجد جامع زاهدان پیش روی گردشگران می باشد. بازار سنتی و دیدنی سلمان‌زاده یک کدام از این مکان های زیبا است که فضا سنتی و صمیمی آن بسیار تأثیرگذار میباشد. موزه بلندمرتبه و باشکوه زاهدان، موزه پست و خانه ابویی از دیگر جاذبه‌های تاریخی پر اسم و رسم زاهدان می‌باشند که در نزدیکی مسجد جامع مکی قرار دارا‌هستند. یکی از بهترین پیشنهادها بعداز بازدید مسجد مکی رفتن به رستوران‌های قشنگ و دلنشین زاهدان میباشد. در شعاع دو کیلومتری مسجد مکی حدود ده رستوران سنتی و کافی‌شاپ زیبا وجود دارااست. تجربیات صرف غذاهای محلی و منحصر به فرد استان سیستان و بلوچستان یا نوشیدن یک فنجان قهوه خاطرات بی‌نظیری از این سفر به یادگار خواهد گذاشت.
کلام پایانی
مسجد جامع مکی موقتی مطرح ترین مسجد زاهدان و محل برگزاری نماز جمعه شهروندان اهل تسنن می باشد. مسجد النبی کوهسنگی مشهدتولیت این مسجد با عبدالحمید اسماعیل زهی (مولوی عبدالحمید) است. از سال ۱۳۶۵ تا به امروز این مسجد جالب محل برگزاری نماز جماعت میباشد. نکته جالب دقت درباره‌ی این مسجد باشکوه مشارکت پر رنگ مردم زاهدان در توسعه و مدیر این مسجد به‌عنوان یک سازمان مذهبی مردم‌نهاد می باشد.
سالانه بالغ بر ده هزار توریست از فضای فوق‌العاده و خاص مسجد جامع زاهدان دیدن می‌کنند و از تجربه وقار بکر و ناب این مسجد زیبا به وجد می آیند. مسجد جامع مکی در خیابان خیام شهر زاهدان جای‌دارد و در صورتی اشاره شد اوقات نماز و روزهای جمعه زمان مناسبی برای بازدید از این مسجد می باشد. اما در شرایطی‌که عشق و علاقه دارید خلوت بی‌مانند و بی سر و صدا مسجد مکی را تجربیات نمایید می‌توانید در ساعات دیگر هم بدین مسجد مراجعه کنید. سیستان و بلوچستان مرزو بوم اسرار آمیز و باستانی شرق کشور‌ایران با دنیایی از دیدنی‌های حیرت‌انگیز میباشد که مسجد مکی زاهدان یکی‌از بهترین نمونه‌های این ادعا به‌حساب می‌آید.
مسجد جامع زاهدان یا مسجد جامع مکی اصلی ترین مسجد اهل سنت در استان سیستان و بلوچستان و یکی بزرگترین مساجد ایران میباشد. معماری چشم‌نواز و باشکوه مسجد مکی و فضای خاص و دلنشینی که در آن حکم‌فرما میباشد این مسجد را به یک کدام از جاذبه‌های گردشگری زاهدان تبدیل کرده است. استان سیستان و بلوچستان و شهرهای اصلی آن مانند زاهدان یک کدام از قدیمی‌ترین و بااصالت‌ترین نقاط کشور ایران و عالم به‌حساب می‌آیند. این مطقه محل سکونت اقوام بلوچ و سیستانی(فارس) میباشد و به‌دلیل برخورداری از پیشینه تاریخی و فرهنگی غنی و طبیعت اعجاب‌انگیز و منحصر، یکی‌از شگفت‌انگیزترین بخشها گردشگری ایران به‌حساب می‌آید.
در میان اثر ها تاریخی و جذاب‌های طبیعی استان سیستان و بلوچستان مسجد جامع زاهدان یکی‌از مهم ترین جاذبه‌های فرهنگی و مذهبی این حوزه میباشد. در طول سال هزاران گردش گر از کشورهای مسلمان حوزه و نقاط متعدد ایران و فقیه برای بازدید از مسجد مکی عازم زاهدان می شود. در حالتی که قصد هجرت به استان سیستان و بلوچستان را دارید قطعاً از مسجد جامع مکی زاهدان که تلفیقی از معماری ایرانی، اسلامی و عثمانی میباشد دیدن فرمایید. درپی این نوشته‌ی‌علمی روزنامه گردشگری الی گشت توضیحات بیشتری در خصوص با مسجد مکی ارائه خواهد داد.
تاریخچه و مختصات مسجد جامع مکی زاهدان
تاریخچه و مختصات مسجد جامع مکی زاهدان و ایجاد کرد آن به سال‌های ابتدایی دهه ۱۳۵۰ بازمی‌گردد. در سال ۱۳۵۳ عبدالعزیز ملازاده (مولانا عبدالعزیز) روضه خوان بلندپایه و مطرح اهل سنت جمهوری اسلامی ایران پروژه ساخت این مسجد را در محوطه‌ای به مساحت ششصد متر مربع استارت کرد. این مسجد در کنار راس علوم اسلامی زاهدان (دارالعلوم) تشکیل یک مجموعه مذهبی با مقصود یادگرفتن و ترویج تفکرات و فلسفه اسلامی داده‌اند. سازه ابتدایی مسجد مکی از همان سال‌های شروع تأسیس به یکی از مرکز ها اسلامی مهم در شهر زاهدان و استان سیستان و بلوچستان تبدیل شد. با گذشت فرصت و ارتقا جمعیت، کمبود فضای ساختمان مسجد متولیان مسجد جامع مکی را به توسعه ساختمان و تقویت زیرساخت‌های مسجد ترغیب کرد.
پروژه بسط و افزایش ظرفیت
دو دهه بعد از تشکیل داد مسجد جامع مکی زاهدان در سال ۱۳۷۰ پروژه پیشرفت و ارتقاء ظرفیت این مجموعه شروع شد. در اول مرحله از این پروژه یک طبقه بر روی ساختمان اساسی و طبقه هم‌کف آن تشکیل شده. همچنین زیرزمین مسجد در این سال ساخته شد. با وجود احداث این بخش‌های تازه، مهم ترین دستاورد قسمت استارت توسعه و مرمت مسجد مکی زاهدان در سال‌های ابتدایی دهه ۱۳۷۰ نوسازی قسمت داخلی مسجد و طراحی زیبای محوطه باطن ساختمان اساسی است. دومی مرحله بسط مسجد جامع مکی در سال ۱۳۹۰ و تحت نظارات مولوی عبدالحمید آغاز شد.
با الحاق بخشی از ساختمان‌ها و بخشها مسکونی واقع در ضلع شرقی مسجد، پروژه گسترش ساختمان اصلی کلید خورد. با توسعه ساختمان اصلی مسجد در قسمت‌های شمالی و جنوبی، مسجد جامع مکی به اصلی ترین مسجد زاهدان تبدیل شد و در زمان این پروژه اعتنا ویژه‌ای به معماری و طراحی نمای خارجی این مسجد گردیده‌است. در تکمیل اطلاعات مرتبط با تاریخچه و خصوصیات مسجد جامع مکی زاهدان می‌توان به مفاد ذیل اشاره کرد:
تعداد مناره‌ها: چهار مناره
ارتفاع بلندترین مناره: ۹۵ متر
تعداد گنبدها: ۵۳ گنبد
ارتفاع گنبد مرکزی: ۴۶ متر
مساحت: ۳۳ هزار متر مربع
ظرفیت: بیشتراز ۵۵ هزار نفر
معماری مسجد جامع مکی
در‌حالتی که اشاره شد یکی‌از مشخصه‌های اصلی مسجد مکی معماری خوشگل و متعدد آن است. در واقع می‌قدرت اعلام‌کرد که معماری مسجد جامع مکی با همه مساجد جامع و بزرگ ایران تفاوت دارااست و این دستور دلیل مهم تبدیل شدن این مسجد به یکی‌از جاذبه‌های گردشگری زاهدان میباشد. در دومین مرحله از توسعه و نوسازی مسجد جامع زاهدان طرح‌هایی برای معماری فضای داخل و خارج مسجد در نظر گرفته شد و به ایفا در آمد.
با اجرای این طرح‌ها تغییرات چشمگیر و مهمی در ظاهر و فضای مسجد به‌وجود آمد. پس از گذشت بیش از یک دهه از تجدید بنا و پیشرفت مسجد مکی موقتا این سازه جذاب همچون مرواریدی درخشان در قلب زاهدان هر گردشگری را مسحور زیبایی و شکوه خود می‌کند. از سه سبک معماری عثمانی (نمای بیرونی)، اسلامی (فضای داخلی) و ایرانی (تزیینات داخلی) با ظرافت هرچه تمام‌تر در ساخت این شاهکار دیدنی الهام گرفته شد‌ه‌می باشد.
نمای خارجی مسجد
نمای خارجی مسجد جامع مکی با الهام از مساجد بزرگ فرصت عثمانی و مساجد دارای شهرت ترکیه طراحی شده است. شماره تلفن مسجد النبی کوهسنگی مشهدمناره‌ها و ساختمان سفید رنگ این مسجد برای اکثری از گردشگران و کارشناسان تداعی‌گر مسجد مشهور سلطان احمد استانبول است. در طراحی فضای داخلی مسجد جامع زاهدان اعتنا ویژه‌ای به روشنایی اطراف و نورگیر بودن فضای داخلی گردیده‌است.
به همین مراد پنجره‌ها و نورگیرهای متعددی در سقف ساختمان اساسی تعبیه شده میباشد تا نوروفروغ مطلوب و مناسبی در زمان روز فراهم گردد. این فضای روشن و پر نوروروشنایی آرامش و معنویت خاصی القا می‌کند که با با الهام از مسجدالنبی در مدینه طراحی شده است. یک کدام از تحسین‌برانگیزترین مشخصه‌های معماری مسجد جامع مکی زاهدان اعتنا به معماری و هنر ایرانی در طراحی فضای داخلی آن می باشد. تزیینات و گچ‌بری‌های داخل مسجد از شبستان‌ها و سقف‌ها گرفته تا ستون‌ها و محراب‌ها کلیه با الهام از معماری اصیل و ناب ایرانی انجام گرفته است.
اطلاعات تکمیلی برای بازدید از مسجد جامع مکی
مسجد جامع مکی زاهدان یکی مهمترین جاذبه‌های فرهنگی و مذهبی شرق جمهوری اسلامی ایران است که بازدید از آن مجال و گذشت مجال را برای بخش اعظمی از گردشگران بی‌مضمون می‌کند.رزرو مسجد النبی کوهسنگی مشهد برای لذت بردن از هجرت به سیستان و بلوچستان افسانه‌ای و بازدید از مسجد جامع مکی خوب میباشد فصول فصل‌پاییز و زمستان را انتخاب فرمائید. دمای معتدل هوا به‌ویژه در پاییز لذت مهاجرت بدین حیطه از کشور ایران را دوچندان خواهد کرد. بهترین وقت روز برای بازدید از مسجد جامع زاهدان هم ساعت‌های نزدیک به نماز می باشد. تماشای اجتماع بلندمرتبه و تأثیرگذار شهروندان برای تلاوت نماز جماعت فعلا و هوای خاصی ایجاد می‌کند که هر گردشگری را ذیل تأثیر قرار می‌دهد.
برای بازدید کامل از مسجد باشکوه مکی زاهدان حد اقل دو ساعت زمان مایحتاج میباشد. آدرس مسجد النبی کوهسنگی مشهد بعد از اتمام این بازدید مکاشفه‌وار آیتم‌های بسیار نیکی در حوالی مسجد جامع زاهدان پیش روی گردشگران می باشد. بازار سنتی و دیدنی سلمان‌زاده یک کدام از این مکان های زیبا است که فضا سنتی و صمیمی آن بسیار تأثیرگذار میباشد. موزه بلندمرتبه و باشکوه زاهدان، موزه پست و خانه ابویی از دیگر جاذبه‌های تاریخی پر اسم و رسم زاهدان می‌باشند که در نزدیکی مسجد جامع مکی قرار دارا‌هستند. یکی از بهترین پیشنهادها بعداز بازدید مسجد مکی رفتن به رستوران‌های قشنگ و دلنشین زاهدان میباشد. در شعاع دو کیلومتری مسجد مکی حدود ده رستوران سنتی و کافی‌شاپ زیبا وجود دارااست. تجربیات صرف غذاهای محلی و منحصر به فرد استان سیستان و بلوچستان یا نوشیدن یک فنجان قهوه خاطرات بی‌نظیری از این سفر به یادگار خواهد گذاشت.
کلام پایانی
مسجد جامع مکی موقتی مطرح ترین مسجد زاهدان و محل برگزاری نماز جمعه شهروندان اهل تسنن می باشد. مسجد النبی کوهسنگی مشهدتولیت این مسجد با عبدالحمید اسماعیل زهی (مولوی عبدالحمید) است. از سال ۱۳۶۵ تا به امروز این مسجد جالب محل برگزاری نماز جماعت میباشد. نکته جالب دقت درباره‌ی این مسجد باشکوه مشارکت پر رنگ مردم زاهدان در توسعه و مدیر این مسجد به‌عنوان یک سازمان مذهبی مردم‌نهاد می باشد.
سالانه بالغ بر ده هزار توریست از فضای فوق‌العاده و خاص مسجد جامع زاهدان دیدن می‌کنند و از تجربه وقار بکر و ناب این مسجد زیبا به وجد می آیند. مسجد جامع مکی در خیابان خیام شهر زاهدان جای‌دارد و در صورتی اشاره شد اوقات نماز و روزهای جمعه زمان مناسبی برای بازدید از این مسجد می باشد. اما در شرایطی‌که عشق و علاقه دارید خلوت بی‌مانند و بی سر و صدا مسجد مکی را تجربیات نمایید می‌توانید در ساعات دیگر هم بدین مسجد مراجعه کنید. سیستان و بلوچستان مرزو بوم اسرار آمیز و باستانی شرق کشور‌ایران با دنیایی از دیدنی‌های حیرت‌انگیز میباشد که مسجد مکی زاهدان یکی‌از بهترین نمونه‌های این ادعا به‌حساب می‌آید.
خصوصیت های کالبدی در معماری مسجد